Bevrijding van Delft
Foto van: Oosten, Willem Frederik van (1909-2006)
De overgave van de Duitste troepen
Na vijf lange jaren van bezetting en de zware Hongerwinter van 1944-1945 was de bevrijding van Nederland eindelijk in zicht. Op 4 mei 1945 werd op de Lüneburger Heide in Duitsland overeengekomen dat de Duitse troepen in Nederland, Denemarken en Noord-Duitsland zich zouden overgeven aan de geallieerden. De capitulatie ging in op 5 mei om 08:00 uur. Vanaf dat moment begonnen Canadese en Britse troepen hun opmars naar het westen van Nederland, volgens een vooraf bepaald plan waarbij per dag tot een bepaalde lijn werd opgerukt. Delft moest echter nog enkele dagen wachten op haar bevrijding.
De Wacht op de Bevrijders
Volgens de gemaakte afspraken zouden Duitse troepen in hun legering blijven totdat de geallieerden arriveerden. Ze mochten alleen ontwapend worden door de geallieerden zelf. De Binnenlandse Strijdkrachten (het verzet) had geen bevoegdheid om Duitse militairen aan te houden, maar hield zich bezig met het opsporen en arresteren van NSB’ers, landverraders en zwarthandelaren.
Gevechten in de Wippolder
Op 6 mei 1945 ging het mis in de Delftse wijk Wippolder. In strijd met de afspraken hielden verzetsstrijders enkele Duitse militairen vast. Een Duitse patrouille, vermoedelijk op zoek naar hun vermiste kameraden, raakte in gevecht met verzetsstrijders bij de Botanische Tuin en de Cornelis Musiusschool. Dit vuurgevecht had tragische gevolgen: twee Duitse militairen en twee leden van het verzet kwamen om het leven. Verzetsstrijder Jan van de Ven sneuvelde op het Poortlandplein, terwijl Piet Hoekveen dodelijk werd getroffen bij het oversteken van de Willem de Zwijgerstraat. In deze straat zijn nog altijd kogelgaten in een hek te zien, een stille herinnering aan deze dramatische gebeurtenis.
De Intocht van de Geallieerden
Op 8 mei 1945 was het eindelijk zover: Delft werd bevrijd. Canadese troepen van het 48th Highlanders Regiment trokken via Zoetermeer, Pijnacker en Delfgauw de stad binnen bij de Pauwmolen. De straten waren gevuld met juichende Delftenaren die de bevrijders enthousiast verwelkomden. Padvinders (nu bekend als Scouting) hielpen de mensen veilig op afstand te houden van de passerende voertuigen door met bezemstelen een afzetting te vormen.
De Canadezen trokken via de Delfgauwseweg en de Oostsingel richting de Markt. Tot hun verrassing waren zij daar niet de eerste geallieerden. Een groep voertuigen van de speciale eenheid T(arget)Force, die doorgaans voor de troepen uitreed om strategisch belangrijke punten veilig te stellen, had per ongeluk een verkeerde afslag genomen en belandde eerder dan gepland op de Markt. Na de aankomst van de Canadezen vervolgde T(arget)Force snel haar missie richting Den Helder.
De Aanwezigheid van de Canadezen in Delft
Naast de 48th Highlanders arriveerde ook het Three Rivers Regiment in Delft. Dit was een tankeenheid, hoewel hun precieze route naar de stad niet bekend is. Er zijn geen foto’s van hun tanks op de Markt, wat erop wijst dat zij mogelijk direct naar hun legeringsplek gingen bij het gebouw Rode Scheikunde (nu de faculteit Bouwkunde aan de Julianalaan). Andere locaties waar Canadese troepen ondergebracht waren, waren Gele Scheikunde, roeivereniging Laga aan de Nieuwelaan en de HBS aan de Mijnbouwstraat.
Verder lezen?
Lees verder over wat er allemaal gebeurd is tijdens de Tweede Wereld oorlog in Delft.
